Türkiye’de ikinci el otomobil fiyatları, Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında adeta dudak uçuklatıyor. LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik tarafından açıklanan araştırma sonuçlarına göre, 0-5 yaş arası ikinci el araçlar Türkiye’de Avrupa’dan 2,5 kat, 20 yaş üzeri otomobiller ise 5 kat daha pahalı satılıyor. Bu farkın temelinde Türkiye’deki yüksek ÖTV yükü ve güncelliğini yitirmiş vergi sistemi yatıyor.
Türkiye, Araç Sahipliğinde OECD Ortalamasının Gerisinde
Her ne kadar “sıfır araç satışları rekor kırıyor” haberleri manşetleri süslüyor olsa da, Türkiye araç sahipliğinde hâlâ Avrupa’nın oldukça gerisinde. 2024 yılı itibarıyla Türkiye’de her 1000 kişiye 354 araç düşerken, Avrupa Birliği ortalaması 570. Araştırmaya göre, yüksek vergi oranları bu farkın ana nedenlerinden biri.
Sıfır Otomobillerde Yüzde 70’e Varan Fiyat Farkı
Nazik, Almanya ile Türkiye arasında sıfır kilometre araç fiyatlarında ortalama %70 fark bulunduğunu belirtti. Türkiye’deki yüksek vergi oranlarının tüketiciye doğrudan yansıdığını ifade eden Nazik, şöyle konuştu: “Vergi politikaları güncel piyasa koşullarına uygun değil. Sıfır araçlar, Avrupa’ya göre çok daha yüksek fiyatlardan satışa sunuluyor. ÖTV düzenlemesi yapılırken, bu farkın mutlaka göz önünde bulundurulması gerekiyor.”
Avrupa’da Vergi Emisyona Göre Alınıyor, Türkiye’de Değil
Avrupa ülkelerinde uygulanan vergilendirme sistemleri çevre dostu politikalara odaklanırken, Türkiye’de henüz emisyon temelli vergi uygulaması hayata geçirilmedi. İşte bazı Avrupa ülkelerindeki uygulamalar:
Almanya: Tam elektrikli araçlar 5 yıl boyunca vergiden muaf.
Fransa: “Bonus-Malus” sistemiyle düşük emisyonlu araçlara teşvik, yüksek emisyonlulara ek vergi uygulanıyor.
Danimarka: BEV’ler %40, PHEV’ler %50 kayıt vergisine tabi.
Birleşik Krallık: Sıfır emisyonlu araçlara verilen vergi indirimleri 2025 sonrası kaldırılıyor.
Türkiye’de ise hâlâ Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) adı altında araçlara yüksek oranlarla ek vergi uygulanıyor.
20 Yaşındaki Araç 5 Kat Pahalı
Nazik’in verdiği örnek oldukça çarpıcı: “Almanya’da 2000 Euro’ya satılan 20 yaşındaki bir Opel Astra, Türkiye’de 10.000 Euro’ya alıcı bulabiliyor. Bu, 5 kat fark demek. 0-5 yaş arası araçlarda bile bu oran 2,5 kata kadar çıkıyor.”
Türkiye’de %10 ÖTV’ye Tabi Elektrikli Modeller
Belirli kriterleri karşılayan elektrikli araçlar Türkiye’de %10 ÖTV dilimine giriyor. Bunlardan bazıları şunlar:
TOGG T10X V2 RWD
Tesla Model Y (150 kW)
Hyundai Kona Electric
VW ID.3
Peugeot e-2008 GT
BYD Atto 3 Design
Renault Zoe Intense
Hibritlerde Oranlar %30 ile %60 Arasında Değişiyor
Hibrit araçlar için geçerli ÖTV oranları ise şöyle:
%30 ÖTV: BYD Seal U DM-i
%60 ÖTV: BMW X1 xDrive30e, DS 9 Opera E Tense 250, Skoda Superb PHEV
Nazik, üst segment hibrit araçlarda ÖTV oranlarının artırılmasının gündemde olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: “Orta segment için %10’luk dilim teşvik anlamına geliyor ancak üst segment hâlâ yüksek vergi yükü altında. Matrahların ve dilimlerin piyasa koşullarına göre güncellenmesi gerekiyor.”
Vergi Reformu Şart
Selçuk Nazik, Türkiye’de uygulanmakta olan matrah bazlı sistemin artık sürdürülebilir olmadığını belirterek sözlerini şöyle tamamladı: “Enflasyonist bir ortamda, sabit matrahlarla vergi oranı belirlemek sektörde dengesizlik yaratıyor. Daha çevreci, adil ve sürdürülebilir bir vergi reformuna acil ihtiyaç var”
