Tes-İş Sendikası Afşin Şube Başkanı Mustafa Kılıç, Afşin-Elbistan A Termik Santrali’yle ilgili kamuoyunda tartışılan filtre sistemi ve istihdam konularına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Konuya hava kirliliği, istihdam ve ekonomik katkı boyutları üzerinden baktıklarını söyleyen Başkan Kılıç, son derece hassas olan bu durumun tek bir boyutta değerlendirilip şov malzemesi haline dönüştürülmesinin yanlış olduğunu dile getirdi.
Santralle ilgili konuşanların, konuyu tek boyutlu olarak ele almalarını samimi bulmadığını belirten Başkan Kılıç, ‘işçi çıkarırız’ söyleminin de bir tehdit değil karşı karşıya kalınacak bir gerçek olduğuna işaret ederek firmanın da bunun tersi yönünde açıklamalarının olduğunu anımsattı.
Afşin-Elbistan A Termik Santrali’nin hemen yanı başında bulunan Alemdar ve Çoğulhan Mahalleleri’ni direkt olarak etkilediğini söyleyen Tes-İş Sendikası Afşin Şube Başkanı Mustafa Kılıç, atılacak en önemli adımın, söz konusu bu iki mahallenin yerleşim alanlarını kamulaştırmak olduğunun da altını çizdi.
Santralin devreye alındığı günden bugüne kadar Alemdar ve Çoğulhan’daki arazilerin yüzde 90’ının kamulaştırıldığını ve nüfusun büyük çoğunluğunun da taşındığını aktaran Başkan Kılıç, şöyle devam etti:
“Son günlerde A Termik Santrali’nin çevre kirliliği ve üretime devam edip etmemesi konusunda kamuoyunda dozu artan ciddi tartışmalar var. Yıllardır süregelen bu konuyu 3 boyutta ele almak gerekiyor. Birincisi ve en önemlisi çevre boyutu. Termik santrallerin çevreye kirliliği ile ilgili boyutunu inkar etmemiz mümkün değil. Bu tartışılmaz bir konu. Bu, sadece bölgemizin değil; Türkiye’nin ve hatta dünyanın da baş başa kaldığı bir durum. Ama özellikle bizim bölgemizde termik santralin oluşturduğu hava kirliliğinden direkt olarak etkilenen 2 yerleşim yeri var. Öncelikle bunun bilinmesi lazım. Alemdar ve Çoğulhan Mahalleleri, yıllardır termik santralle iç içe yaşıyor. Devletimizin burada atması gereken öncelikli adım, Alemdar ve Çoğulhan Mahallelerinin yerleşim alanlarını kaldırmaktır. Bu işlem çok maliyetli de değil. Bu iki mahalleyi kaldırdığımız zaman, santralin oluşturduğu çevre kirliliğinden direkt olarak etkilenen insanları kurtarmış oluyoruz.”
Termik santralin, Elbistan’daki hava kirliliği noktasında tek başına günah keçisi olarak gösterilmek istendiğinin de altını çizen Başkan Kılıç, katı yakıtlardan kaynaklanan kirliliğin göz ardı edildiğini hatırlatarak, “Tabii, son günlerde santralin hava kirliliğinin birinci derecedeki etki alanı içine Elbistan’ın da dahil edilmeye çalışıldığını görüyoruz. Bu konuyu, bir şov malzemesi haline dönüştürmeye çalışanlar var. Elbistan, termik santrale 25-30 kilometre uzaklıkta. Afşin de yine aynı şekilde santralden kilometrelerce uzakta. Ben iddia ediyorum, ölçüm yapılsa Elbistan’daki hava kirliliği oranı, termik santralin yanı başındaki Çoğulhan ve Alemdar’dan fazla çıkar. Elbistan’da yakılan kömürün kalitesi belli. Yakma işlemlerinin de yeterli şekilde kontrol edilmemesi sonucunda hemen her apartman, atmosfere ciddi miktarda duman salıyor ve havayı kirletiyor. Termik santralin hava kirliliğine yol açmadığını inkar etmiyoruz ama Elbistan’daki hava kirliliğinin tamamı için de termik santrali günah keçisi ilan etmek doğru bir yaklaşım değil. Bu santral, 1983 yılında üretime geçti. 40 yıldır bu bölgenin insanı santralden ekmek yedi. Bir santralimiz daha var. Afşin-Elbistan B Termik Santrali. Son teknoloji baca gazı arıtma sistemine sahip ama iddia ediyorum 2 yıl çalıştırılmadı. Buradaki baca gazı arıtma sistemi, Elbistan gibi 4 tane büyük ilçenin ihtiyacını karşılayacak kadar elektrik tüketiyor. Maliyetinden dolayı devlet dahi çalıştırmadı bu sistemi” dedi.
Çevre kadar önemsenmesi gereken bir diğer boyutun ise istihdam olduğunu vurgulayan Tes-İş Sendikası Afşin Şube Başkanı Mustafa Kılıç, işsizlerin işsiz kalmasına karşı çözüm önerisi sunan kimseyi görmediklerini söyledi.
‘Herkes konuşuyor ama çözüm üreten yok’ diyen Başkan Kılıç, şunları söyledi:
“Bu işin çevre boyutu kadar bir de istihdam boyutu var. Afşin-Elbistan A Termik Santrali, 2017 yılında devlet tarafından rehabiltasyon yapılacağı gerekçesi ile kapatılmıştı. Arkasından hiçbir şey yapılmadı. Daha sonra da burası, kömür sahası ile birlikte 1 yıl önce Çelikler Holding tarafından devralındı. Atıl durumda ve kapalı olan bu santrali, ekonomiye kazandırmak için çok hızlı bir şekilde revizyon süreci başlattılar. Bölgeden de direk olarak 3 bin 500 kişi çalışıyor. Dekupaj firmasını, taşıma firmalarını ve diğer firmaları da saydığımız zaman yaklaşık 5 bin kişi buradan ekmek yiyor. Ailesini de katarsanız, Afşin-Elbistan bölgesinde 15-20 bin insana müthiş bir katma değer sağlanıyor.
Herkes konuşuyor. Kapatılsın diyor. Bu santralin hava kirliliğini ön plana çıkardığınız kadar, bölge insanına sağladığı istihdamı ve ekonomiye katkısını yok sayamazsınız. Bu konunun dışındakiler ve siyasiler, bu konuda ahkam kesiyor. Buradan nasıl bir siyasi rant sağlarım hesabı yapılmamalı. Bu konuda görüş belirtenlerin çoğu da samimi değil. Çevreyi düşünürken, istihdamı da ekonomik katkıyı da düşünelim. Hariçten gazel okumak insanlara çok kolay geliyor. Burada çalışan işçiler bize ne olacaklarını soruyorlar. İşçilere yarın işsizsiniz dendiği zaman, 3 bin 500 kişiyi nereye sığdıracaksınız. Bu insanlar işsiz kalıp da siyasi partilerin kapısına geldiği zaman ne cevap vereceksiniz? Çözüm öneriniz var mı? Bu insanların ekmek yemesi için bir öneriniz var mı? Herkes konuşuyor ama çözüm üreten yok. Çelikler Holding burayı devraldığında süresi biten 35 taşeron işçiyi devam ettirmediler. Bir milletvekili, 35 kişiyi işsiz bıraktınız diye yine Çelikler’i eleştiriyorlardı. 35 kişi için bu kadar şov yapan insan, 3 bin 500 kişiyi işsiz bıraktığı zaman bunun cevabını nasıl verecek. Bu işler o kadar kolay değil. Gelin hep beraber santralin sahasına girelim ve işçiyle görüşün. İnsanların nasıl tedirgin olduğunu görün. İnsanlar iş bulmak için çalmadık kapı bırakmıyor zaten. Ülkenin ekonomik durumu ortada. Enerjide dışa bağımlılığımız ortada. Biz bu konunun tüm boyutları ile birlikte ele alınmasını istiyoruz.
Başta Elbistanlı milletvekillerimiz olmak üzere, belediye başkanları, sivil toplum örgütleri olarak hep birlikte oturalım ve iyisiyle kötüsüyle tartışalım, konuşalım. Siyaset ve şov yapmadan; ülkenin gerçeklerini, istihdamı, işsizliği ortaya koyarak kamuoyundaki bilgi kirliliğine de son verelim.”
Firmanın ilk etapta hava kirliliğini önlemek için özellikle kül tutucu sistemler üzerinde çalıştığının da bilgisini veren Başkan Kılıç, “Bu santralin ilk ihaleye çıktığı işletme hakkı devir sözleşmesinde, baca gazı arıtma sistemi ve aynı standartlardaki ek ünitenin yapımına 2 yıl içinde başlanacağı ve 5 yıl içinde de tamamlanacağı maddesi yer alıyor. Çelikler Holding, 2019 yılı başında geldi. Toplamda 8 aylık bir süreçleri var. Bacaların çıkış noktasında külü yüzde 50-60 oranında tutacak bir püskürtme sistemi yapıldı. Sosyal medyadaki görüntülerin çoğu, santralin ilk devreye alındığı anda çekiliyor. Her dakika öyle çalışıyormuş gibi bir izlenim oluşturulmaya çalışılıyor. Firmaya burada bir süre tanınması gerekiyor. Bu filtre sistemi hemen yapılacak bir şey değil. Bir otomobilin hava filtresini değiştirmiyorsunuz ki. Bunu yapmanın en az 2 yıl süreye ihtiyacı var. Bu süre zarfında da çevreye en az etkiyle çalışması sağlanabilir. Santral, düşük yükte çalışabilir” ifadelerini kullandı.
Tes-İş Sendikası Afşin Şube Başkanı Mustafa Kılıç, son olarak, “Özellikle siyasilerin, ‘biz işçi çıkarmayla tehdit ediliyoruz’ yönündeki söylemleri var. Santralin kapatılması durumunda bu işçiler nerede çalışacak? Salça fabrikasında mı çalışacak? Mecburen bu işçileri çıkaracak. Bu da bir tehdit değil. Bu dükkanı kapatırsan bu işçi de çıkacak. Bu firma, santrali ve kömür sahasını 20 yıllığına işletmek üzere devraldı. Kendileri, üretim dursa dahi işçi çıkarmayacaklarını beyan ettiler. Bizim de izlenimlerimiz bu yönde. Kimse burada işçi çıkarmayla tehdit etmiyor. Bu süreçte santralin rehabilitasyonu ve bakımı yapılacak ve işçiler de bu şekilde çalışacak. Maden tarafında da bir eksilmeye olmayacak. Maden sahasının durması söz konusu değil. Çünkü B Termik Santrali’nin kömürü, Afşin-Elbistan Linyitleri Havzası’ndan karşılanıyor” değerlendirmesini yaptı.
