HACI BEKTAŞ-I VELİ HAZRETLERİ VE AFŞİN ASHAB-I KEHF Bektaşiliğin kurucusu, şair ve büyük mutasavvıf Hacı Bektaş-ı Veli Hazretleri Horasanı "Nişabur"şehrinde doğdu. Babası Seyit Muhammed, annesi Hatem Hatundur. Büyük Mutasavvıf Ahmet Yaseviden ders aldı. Anadolulun karışması üzerine, Orta Asya’daki Türk büyükleri Onu genç yaşında, politik bir görevde Anadolu ya gönderdiler. Hacı Bektaş-ı Veli; Anadolu da Afşin, Nevşehir, Kayser, Ürgüp, Uçhisar, Gülşehir yörelerini dolaştıktan, tarikatını yaymaya başladıktan sonra, Nevşehir ilinin, bugünkü adı Hacıbektaş olan, Suluca Kara höyük ilçesine yerleşti. Hacı Bektaş-ı Veli Hazretleri Irak –Kerbale üzerinden Mekke de hac görevini itham ederek Medine’i münevereye, Resulullahı (Sav) ziyaret etmiş ,Şam-Halep üzerinden Efsus(Afşin) ‘a gelmiştir. Vilayetname-i Hacı Bektaşi Veli, adlı Hacı Bektaş hakkında geniş araştırma kitabında şunları ibretle okuyoruz. ‘’Hacı Bektaşi Veli Hazretleri Rum Ülkesine yürüdü. Bu Ülkeye Boz ok’tan girdi. Günler Sonra Eshab-ı Kehfin mekanı Efsus-Afşin ‘e girdi. Efsus Afşin Eshab-ı Kehf mağarasında bir müddet çilehanesinde Erbain çıkardı(Çile Çekti). Sonra Kayseri’ye doğru yola çıktı. Eğer Eshab-ı Kehf Mağarası ve Külliyesi başka yerde olsa idi , bu mağarada niçin eğleşsin,ibadet etsin,erbain çıkarsın. Hacı Bektaş-ı Veli bu mekanı görmek, İbadet etmek için ta uzaklardan kalkıp Efsus-Afşin’e geliyor Hacı Bektaş-ı Veli Hazretleri de Eshab-ı Kehfin Efsus(Afşin)’ta olduğunu onaylıyor. Afşin’de bulunması ile bizleri sevindiren Eshab-ı Kehf hakkında çeşitli Evliyaların ve Osmanlı Padişahlarının bir çok ferman ve beratnameleri bulunmaktadır. Anadolu’nun Türkleşmesinde ve Müslümanlaşmasında Efsus Afşin Şehrinin ne kadar önemli bir şehir olduğu ortaya çıkmaktadır. Hacı Bektaş-ı Veli Hazretleri Türkmenler arasında büyük rağbet gördü. Menkıbevi kaynaklarına göre, Anadolu’ya dokuz yüz kişilik bir süvari birliğinin başında gelir. Anadolu Selçuklularına karşı ayaklanarak idam edilen Baba İshak ve Baba İlyasla birlikte savaşlara katılır. Kahraman bir savaşçı ve akıncıdır. Anadolu’nun içinde bulunduğu karışıklığı görür. Anadolu on iki beyliğe ayrılmış, Beyler birbirleriyle ölüm-kalım savaşına düşmüşlerdir. İçlerinde Orhan Bey, kuvvetli ve başarılı olarak görülür. Anadolu birliğini sağlamak için onu tutmak ve desteklemek gereklidir. Hacı Bektaş-ı Veli de öyle yapar.Orhan Gazi İle görüşür.Devamlı akınlara uğrayan ülkenin korunması için "daimi ordu" fikrini ileri sürer.Orhan Bey, Bu fikri benimser.Yeni kurulan ordunun duasını Hacı Bektaş Veli yapar, "Yeniçeri" adı verilir.Çağ, Türklerin diriliş çağıdır.Türk ateşini Anadolu bozkırlarına yayan Selçuklular, Türk olduklarını unutarak Keyhüsrev ve Keykubad olmuşlardır.Resmi dil Farisidir.Medreselerde Arapça ve Farsça okutulur.Hacı Bektaş Veli ve yoldaşları, yeni güçleri tazelenen Türk gücüne yol,iz göstermek isterler, onun özüne seslenirler.Türklüğünü uyandırırlar.Bektaşilik,sarsılmaz bir ahlak disiplini üzerine kurulmuştur.Hacı Bektaş-i Veli, gerçekten bir yol gösterici ve yenilikçidir."Eline, beline ve diline" dikkat et görüşüyle insanlığın yüceleceği inancını taşır.El,paradır.Onu, her şeyden üstün tutanlar, insanlıklarını kaybederler.Bel,cinsel arzulardır.Dilde, sözler ve davranışlardır.Halkın büyük coşkunlukla söylediği,kendisine mal edilen şiirleri dışında; tasavvuf yollarını gösteren en önemli eseri Arapça:"Makalat HÜNKARHACIBEKTAŞVELİDENSÖZLER 1-Ara bul 2-Her ne ararsan kendinde ara! 3-Dili, dini, rengi ne olursa olsun, iyiler iyidir. 3-Hiçbir milleti ve insanı ayıplamayın. 4-İncinsen de incitme 5-Eline diline, beline sahip ol 6-Kadınları-okutun! 7-Dinine dizlerinle değil, kalbinle bağlan! 8-Okunacak en büyük kitap insandır. 9- İnsanın değeri, yüreğinin ağırlığı kadardır. 10- Düşünce, eylem ve sevgi, Tanrı’nın tadıdır. 11-En-büyük-kerâmet-çalışmaktır. 12-İlim beşikte başlar, mezarda biter. 13-En yüce servet ilimdir. 14- İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır. 15-Düşünce karanlığına ışık tutanlara ne mutlu ! 16-Benim Kâbem insandır. 17-Kendine ağır geleni başkasına yapma ! 18-Asıl kör, nankördür. 19-Düşmanının bile insan olduğunu unutma! 20-Sürekli olarak mutlu olmak istiyorsan, herkesle dost ol, kimseye kin ve haset besleme! 21-Çalışmadan geçinenler bizden değildir. 22-Özünü bilirsen özürden kurtulursun. 23-İnsanın cemâli sözünün güzelliğidir. (İnsan iyi sözlüyse güzeldir, kötü sözlüyse çirkindir.) 24-Peygamberler ve Erenler, insanlığa Tanrı’nın hediyesidirler. 25-Doğruluk dost kapısıdır. (Onunla dostlar edinirsin) 26-Dikkat et, lokma seni yemesin, sen lokmayı ye ! 27-Mârifet, nefsi silmek değil, bilmektir. 28-Allah ile gönül arasında perde yoktur. 29-Oturduğun yeri pâk et, kazandığın lokmayı hak et. 30-Madde karanlığı, akıl nûru ile; cehâlet karanlığı, ilim nûru ile; nefis karanlığı marifet nûru ile; gönül karanlığı da aşk nûru ile aydınlanır. 31-Yolumuz ilim, irfan ve insanlık sevgisi üzerine kurulmuştur.32-Sen seni bilirsen yüzün Hüdâ’dır; sen seni bilmezsen 33-Hak-senden-cüdâdır-(ayrıdır). 34-Bizim semâhımız, tanrısal bir aşktır. 35-Bizi sevenlerin gönüllerinde biz oturur, dillerinde de biz konuşuruz 36-Ayağa kalkarsan hizmet amacı ile kalk. 37-konuşacaksan hikmet amacı ile kalk. 38-ve oturacağın zaman saygı ile otur. Yaşayan bir tarihi anıt belgesi Afşin(Efsus) ‘deki Eshab-ı Kehfin külliyesinde Anadolu da yaşayan tüm İmparatorlukların tarihi eserleri vardır. İşte Prof Dr Faruk Sümer kanalıyla meşhur kadı Muhyiddin’in eserinde Efsus şehri Eshab-ı kehf şehridir. Selçuklu Sultanlarından Alaeddin Keykubat yaptırdığı araştırmalarında Eshab-ı Kehfin Afşin’de olduğunu kabul ve ilan etmiştir. ARAŞTIRMACI YAZAR MUSTAFA KÖŞ Afşin Kent Konseyi Tarihi Araştırmalar KomisyonBaşkanı. KAYNAKLAR Ali AFŞAROĞLU –Eshab-ı Kehf ve Rakıym Hacı Bektaş-ı Veli Hazretlerinin Hayatı ve sözleri.