ABD'deki Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü'nden (NIST) iki fizikçinin yaptığı araştırma, Mars'taki saatlerin Dünya'daki saatlere kıyasla günde ortalama 477 mikrosaniye (saniyenin milyonda biri) daha hızlı ilerlediğini ortaya koydu.
Einstein'ın genel görelilik teorisine göre zaman, kütleden etkilenir ve bu duruma "karesel zaman genişlemesi" adı verilir.
Güçlü bir yerçekimi alanında bulunan saatler, daha zayıf bir yerçekimi alanındaki saatlere göre daha yavaş çalışır. Mars'ın kütlesi Dünya'nın yaklaşık onda biri kadar olduğu için yüzey yerçekimi de çok daha zayıftır; bu da zamanın Mars'ta daha hızlı akmasına neden olur.
Fizikçiler Neil Ashby ve Bijunath Patla, Mars için hassas bir zaman tutma sistemi geliştirdi. Bu çalışma, daha önce Ay için geliştirilen ve zamanın Dünya'dan günde 56 mikrosaniye daha hızlı aktığını belirleyen standartların bir devamı niteliğinde.
Dörtlü çekim etkisi hesaplamayı zorlaştırıyor
Mars için zaman ölçümü yapmanın Ay'a göre çok daha karmaşık olduğu belirtiliyor. Araştırmacı Patla, Ay için Dünya, Güneş ve Ay arasındaki üçlü etkileşimi hesapladıklarını, ancak Mars söz konusu olduğunda Dünya'nın da dahil olduğu dörtlü bir yerçekimi denklemiyle uğraştıklarını ifade etti.
Hesaplamayı zorlaştıran diğer unsurlar ise şunlar:
Mesafe farkı: Mars, Güneş'e Dünya'dan daha uzak olduğu için Güneş'in yerçekimi potansiyeli Mars üzerinde daha az etkili oluyor.
Yörünge yapısı: Mars'ın yörüngesi Dünya'nınkine göre daha basık (eksantrik) bir yapıya sahip. Bu durum, yerçekimi potansiyelinde yıl içinde büyük dalgalanmalara yol açıyor.
Değişken fark: Mars saatleri günde ortalama 477 mikrosaniye hızlı olsa da, bu fark Mars yılı boyunca günde 266 mikrosaniyeye kadar artabiliyor veya azalabiliyor.
Uzay navigasyonu için kritik adım
Bu hassas zaman hesaplamaları, gelecekte Mars'a yapılacak insanlı görevler ve gezegenler arası iletişim için hayati önem taşıyor. Dünyadaki GPS uydularının bile yerçekimi farkı nedeniyle günde 38 mikrosaniye hızlı çalıştığı ve bunun konum belirleme için sürekli düzeltildiği düşünülürse, Mars görevlerinde saniyenin milyonda birlik dilimleri büyük hataların önüne geçecek.
Araştırmacılar, bu çalışmanın "otonom gezegenler arası zaman senkronizasyonu" için temel bir adım olduğunu ve bilim kurgu vizyonuna her zamankinden daha yakın olduğumuzu vurguluyor.
