Yüksek dozda C vitamini alımının, havadaki ince partiküllerin zararlı etkilerine karşı akciğerlere belirli bir koruma sağlayabileceği belirlendi. PM2.5 olarak adlandırılan ve mikrometre boyutundaki bu kirleticilerin, astım ve akciğer kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarıyla bağlantılı olduğu biliniyor.
Sidney Teknoloji Üniversitesi (UTS) liderliğindeki araştırmacılar, C vitamininin ince partiküllere maruz kalan dokular üzerindeki etkilerini test etmek amacıyla fareler ve laboratuvar ortamında yetiştirilen insan dokuları üzerinde bir dizi deney gerçekleştirdi.
Araştırma sonucunda, vitaminin hava kirliliğinin akciğerlerde neden olduğu temel hücre hasarlarına karşı koruma sağladığı saptandı.
C vitamininin özellikle hücrelerin enerji merkezi olan mitokondrilerin kaybını azalttığı, zararlı iltihaplanmayı dindirdiği ve hücrelerin oksidatif stres nedeniyle zarar görmesini engellediği gözlemlendi.
Antioksidan etkisi kirleticilere karşı etkili
C vitamininin bilinen bir antioksidan olması, araştırmacıları bu maddenin hava kirleticilerine karşı koruyucu etkilerini test etmeye yöneltti. UTS lisansüstü öğrencisi Xu Bai ve meslektaşları, yayımladıkları makalede, "Antioksidan C vitamini takviyesi, düşük seviyeli PM2.5 maruziyetinin olumsuz etkilerini azaltmada etkili olmuştur; bu durum risk altındaki bireylere önerilebilir" ifadelerine yer verdi.
Çalışmanın sonuçları umut verici olsa da, laboratuvar ortamı dışındaki canlı insanlarda bu korumanın ne ölçüde sağlanacağını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Deneylerde kullanılan kirlilik seviyeleri ve vitamin dozajlarının laboratuvar ortamına göre ayarlandığı, bu nedenle çoğu insanın gerçek dünyadaki maruziyetini tam olarak yansıtmayabileceği vurgulandı.
Uzmanlardan doğru dozaj uyarısı
Moleküler biyolog Brian Oliver, çalışmanın izin verilen en yüksek dozda C vitamini almanın potansiyel olarak fayda sağlayabileceğine işaret ettiğini belirtti. Ancak Oliver, doğru takviye türü ve miktarının belirlenmesi ve aşırı doz riskinden kaçınılması için mutlaka bir doktora danışılması gerektiğini hatırlattı.
PM2.5 kirleticileri genellikle yoğun trafik, orman yangınları ve toz fırtınaları nedeniyle oluşuyor. Son yıllarda yapılan çalışmalar, bu minik parçacıkların insan sağlığına ne kadar büyük zararlar verebileceğini ortaya koyuyor.
Bu çalışma, hava kirliliğinin düşük seviyelerde bile hücre düzeyinde ciddi bozulmalara yol açabileceğini gösterdi. Araştırmacılar, her ne kadar C vitamini bir korunma yöntemi olarak öne çıksa da, asıl çözümün solunan hava kalitesini artırmak için gösterilecek çabalar olduğunu vurguladı.
