Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, gelişen teknolojiyle yapay zeka ürünlerinin bütün dünya dillerini etkilediğini belirterek, "Büyük dil modeliyle Türkçe düşünen, Türkçe cevap veren yapay zeka ürünlerini eğiteceğiz ve geliştireceğiz." dedi.
TDK'nin düzenlediği "Türk Dünyası Birliği Yolunda Ortak Alfabe Çalıştayı"na katılmak için Antalya'ya gelen Mert, AA muhabirine, yapay zekanın bütün dünya dillerini, kültürlerini etkileyen bir gelişme olduğunu söyledi.
Özellikle ChatGPT gibi ürünler çıktıktan sonra yapay zekanın daha da önemli bir hal almaya başladığını anlatan Mert, "Bu konu çok önemli, dünyadan geri kalamayız. Şu an kurumlarımızın bir kısmı bunun Türkçesini yapmış durumda. Yani Türkiye'de Türkçe düşünen ve Türkçe cevap veren yapay zeka benzeri ürünler yapılmış durumda fakat bunun geliştirilmesi gerekiyor, geliştirilebilmesi için de büyük dil modeline ihtiyacımız var." diye konuştu.
Göreve geldikleri günden beri üzerinde en fazla zaman ve mesai harcadıkları konulardan birinin de Ulusal Türkiye Derlemi ve büyük dil modeli olduğunu vurgulayan Mert, bu iki başlık altındaki çalışmaların sürdüğünü kaydetti.
- "Mevcut sözlüğümüzün Türkçeyi temsil kabiliyeti maalesef yeterli değil"
Ulusal Türkiye Derlemi'nde kültürün bütün alanlarının, Türkçe ile ortaya konulan bütün bilim dallarına ait metinlerin dengeli şekilde yer alacağını anlatan Mert, şöyle devam etti:
"Bunun neticesinde de bu veriye bir sözlük bilim yazılımı entegre ederek sözlüğümüzü güncelleyeceğiz. Geçmişin şartlarında sezgisel ve metinler taranarak hazırlandığı için mevcut sözlüğümüzün Türkçeyi temsil kabiliyeti maalesef yeterli değil. Mevcut sözlüğümüzdeki söz varlığı şu an 130 bin civarı ama sözlüğümüzü güncellediğimizde 1 milyonun üzerine çıkacağını görüyoruz. Bu, direkt Türkçe düşünen yapay zekaları etkileyecek ve onların gelişmesine hız verecek. Büyük dil modeli için ülkemizin gözde kurumlarıyla çalışıyoruz. Büyük dil modeliyle Türkçe düşünen, Türkçe cevap veren yapay zeka ürünlerini eğiteceğiz ve geliştireceğiz."
Mert, ülke olarak gelişen yapay zeka teknolojisinin gerisinde kalamayacaklarını ve bu teknolojik gelişmeye katkı sunmak için kurum olarak büyük dil modeli üzerine yoğunlaştıklarını ifade etti.
Her devletin yaptığı yapay zeka ürünü ile kendi algısını dünyaya pazarladığına dikkati çeken Mert, şunları anlattı:
"Bugün Filistin meselesini ChatGPT'ye sorarsanız gerçek bilgiyi size sunmaz, kendi algısını sunar. Yani her devlet yaptığı yapay zeka ile kendi algısını dünyada sunuyor, gönderiyor. Bundan dolayı son 2 yıldır en fazla üzerinde durduğumuz, mesai harcadığımız konulardan birisi yapay zeka ile büyük dil modeli. Yani büyük dil modelinde mutlaka corpus (derlem) dil bilimcilerinin de çalışması gerekiyor. Sadece yazılımcıların yapabileceği bir şey değil. İnsanlar bütün bilim dallarına ait bilgileri sadece ve sadece dille öğrenir, yapay zekalar da öyle. Her yapay zekanın arkasında gelişmiş bir dil, gelişmiş bir bilgi birikimi var. İşte biz de şu an bütün bilim dallarında, bütün alanlarda Türkçemizle ortaya konulan bilgilerle büyük dil modelini büyütmeye, geliştirmeye çalışıyoruz. O zaman biz de kendi yapay zekamızla çıkarlarımızı koruyan doğrularımızı dünyaya sunabileceğiz."
- "Türkçeyi koruma kanununa ihtiyacımız var"
Mert, dille ilgili toplumun en çok şikayetçi olduğu konulardan birinin de yabancı kelimelerin kullanıldığı tabelalar olduğunu aktardı.
Türkçenin korunması için bütün dünyayı inceleyerek bir çalışma hazırladıklarını belirten Mert, "Türkçeyi koruma kanununa ihtiyacımız var. Çalışmamızı ilgililere, meclise taslak olarak sunduk. İnşallah önümüzdeki süreçte kabul edilir ve konuya dair bir filtreleme, kurallar dizisi gelir diye düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
Son iki yılda "airfryer" kelimesinin ürünle birlikte aşağı yukarı birçok eve girdiğini kaydeden Mert, "Türkçeyi koruma kanunu çıkmış olsaydı bu ürünü ilk kez Türkiye'ye getiren firmanın TDK'ye müracaat etmesi gerekirdi ve bu ürün kullanım kılavuzunda Türkçe adıyla ülkemize giriş yapardı ve muhtemelen bugün 'airfryer' diye bir kelime kullanılmayacaktı." değerlendirmesinde bulundu.
