Afşin Toplum Sağlığı Merkezi (TSM) Başkanı Dr. İlhan Demir, vatandaşlara, karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı ve alınacak önlemler konusunda uyarılarda bulundu.
Kış aylarında yaşanan soba zehirlenmelerinin bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden meydana geldiğini belirten Afşin Toplum Sağlığı Merkezi Başkanı Dr. İlhan Demir, soba, şofben, baca zehirlenmelerinin özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaştığını söyledi.
Afşin (TSM) Başkanı Dr. İlhan Demir, kış aylarında çok sayıda insanın ölümüne sebep olan soba zehirlenmeleri ile alakalı olarak bilgilendirici bir açıklama yaptı. Demir, "Karbonmonoksit zehirlenmesine bağlı ölümler önlenebilir ölümlerdir. Alınacak tedbirlerle gerek soba dumanı, gerekse şofben, doğalgaz ve egzoz kaynaklı karbonmonoksit zehirlenmeleri önlenebilir ve ölümler durdurulabilir." dedi.
Demir, açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmeleri hemen her yıl kış aylarında, özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan “lodos” nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbon monoksit gazı ile zehirlenmektedir.
Karbonmonoksit, havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbon monoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir."
Karbonmonoksit zehirlenmelerinin erken farkedilse bile çok tehlikeli sonuçlar doğuracağını söyleyen Demir, "Karbon monoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Zehirlenen kişi, karbonmonoksit soluduğunda önceleri pek bir şey fark etmez. Karbonmonoksit, solunduktan sonra akciğerler aracılığıyla kana geçer. Karbonmonoksit gazı kırmızı kan hücrelerinin içerisinde bulunan ve dokulara oksijen taşıyan hemoglobine oksijenden ortalama 250-300 kat daha hızlı bağlanır. Vücudumuzda yer alan oksijen azalarak karbonmonoksit ile yer değiştirir. Kan dokulara yeterince oksijen taşıyamaz. Kalp, beyin ve diğer organlarımız çalışamaz hale gelir. Bu ise ölümle ya da kalıcı sakatlıkla sonuçlanır.Zehirlenme olayı tesadüfen fark edilse dahi, geri dönüş her zaman mümkün değildir. Ölüm önlense bile, kalıcı sakatlanmalar olabilmektedir. Özellikle soba dumanına bağlı karbonmonoksit zehirlenmeleri topluca ölümlere yol açmaktadır. Bir aileden çok sayıda kişi aynı anda kaybedilmektedir. " ifadelerini kullandı.
Afşin (TSM) Başkanı Dr. İlhan Demir, açıklamasının sonunda tüm vatandaşları şu hususlarda bilinçli olmaya davet etti:
"Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar
Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli, kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı, aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli, sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı, iyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı, özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse, alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli, Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı, Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
Şofben Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar
Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli, Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı, Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı, Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit - çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır.
Lodos Süresince Dikkat Edilecek Hususlar
Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalı, Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmeli, Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmeli,
