İlk ünitesi 1984 yılında devreye alınan ve o yıldan bu zamana kadar Baca Gazı Arıtma (BGA) Tesisi olmadan çalıştırılan Afşin-Elbistan A Termik Santraline; 10 Ekim 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, ‘Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ ile Baca Gazı Arıtma Tesisi kurması için tanınan süre 2017 yılında sona erecek.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Kahramanmaraş Milletvekili Durdu Özbolat, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın cevaplaması istemiyle TBMM’ye soru önergesi verdi.

Bölgeye yapılacak yeni termik santraller, santrallerin yapılacağı alanlar, burada yaşayan vatandaşların durumu, A Termik Santralinin çevreye verdiği zararlar ve su alımı konularını kapsayan soru önergesine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız cevap verdi.

1984 yılında üretime başlayan A Termik Santralinin ve 2004 yılında devreye alınan B Termik Santralinin 1990 ile 2011 yılları arasındaki dönemde çevreye 5 milyon 247 bin 602 ton kükürtdioksit, toz, azotoksit ve toz emisyonları yaydığının belirtildiği cevaplarda, santralin elektro filtrelerinin de randımanlı olarak çalışmadığı ifade edildi.

CHP Milletvekili Durdu Özbolat’ın A Santralinin durumu ve yapılan çalışmalar hakkındaki sorusu, Bakan Yıldız tarafından şöyle cevaplandı:

“Afşin-Elbistan A Termik Santrali (AEATS) ÇED Raporu'nda; ‘İlk ünitesi Mayıs 1984 tarihinde ve son ünitesi Kasım 1987 tarihinde devreye alınan AEATS'nin ortalama yaşı yaklaşık 27'dir. Santralde yakılan kömürün çok yüksek oranda kül ve nem içermesi ve kalorisinin çok düşük olması nedeniyle üniteler giderek yıpranmış ve santralin rehabilitasyona alınması ihtiyacı doğmuştur. Ayrıca, santralde baca gazı kükürt arıtma tesislerinin (BGD) olmaması ve yıpranmadan dolayı elektro filtrelerin verimsiz çalışması nedeniyle, yakıtın yanması sonucu ortaya çıkan S02 ve toz partikülleri atmosfere doğrudan verilmektedir. Bu sıkıntıların giderilmesi için santralin ünitelerinin ekonomik ömrünü doldurması ile devreden çıkarılması ya da rehabilite edilerek yeniden yapılandırılması gerekmektedir. Diğer taraftan santralin özelleştirilmesi ile ilgili olarak 8 Aralık 1994 yılında yapılan ihale sonucu Erg-Verbund Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi uygun teklifi vererek ihaleyi kazanmış, ancak sonrasında şirket ile devir ve ESA sözleşmelerinin imzalanmamasından ötürü başlatılan hukuki süreç neticesinde, tüm hukuki süreçler Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) aleyhine sonuçlanmış ve devir çalışmalarına devam edilmesi zorunluluğu doğmuştur. AEATS Rehabilitasyonu ve BGD Tesis Edilmesi Projesi için 8 Eylül 2005 tarihinde ‘ÇED Olumlu Kararı’ alınmıştır. Yürürlükteki ÇED Yönetmeliğine göre bahse konu ‘ÇED Olumlu Kararı’ 7 yıl boyunca geçerliliğini korumaktadır. Ancak söz konusu süre geçtiğimiz yıl itibariyle sona ermiştir.”

CHP Kahramanmaraş Milletvekili Durdu Özbolat’ın, “A Termik Santralının rehabilitasyonu şartı ile alınan B Santralı ÇED Raporuna uyulmamasından kaynaklı, çevreye ve insan sağlığına yönelik tehditlere karşı hangi tedbirler alınmıştır? Yasal olarak bu yıl süresi dolmuş olan ‘Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisi’ kurulmuş mudur? Her bakımdan ömrünü tamamlamış olan A Termik Santrali konusunda bir planlama yapılmış mıdır?” şeklindeki soruyu, Bakan Yıldız, şu cümlelerle cevaplandırdı:

“22.07.2006 tarih ve 26236 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Endüstri tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (ETKHKKY)'nin Geçici 3. Maddesinin 1. fıkrasında; ‘Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği'ne göre emisyon izni alma yükümlülüğü bulunan, ancak bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen tesisler bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde iş termin planı hazırlayarak mülki amir kanalı ile yetkili mercie sunmak ve iş termin planının yetkili mercie sunulmasından itibaren 4 yıl içerisinde iş termin planında yer alan işleri tamamlamak suretiyle emisyon izni almak için emisyon izin dosyası hazırlayarak yetkili mercie başvurmak zorundadır' denilmektedir. Söz konusu Yönetmeliği yürürlükten kaldıran ve 03.07.2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği'nin konuya ilişkin Geçici 3. Maddesinde iş termin planı veren işletmeler için ‘Bu tesisler faaliyetlerini yukarıda belirtilen süreler içinde, tesis etki alanında Ek-2 de yer alan hava kalitesi sınır değerlerinin sağlanması ve hava kalitesinin ölçüm cihazları (istasyonları) ile sürekli izlenmesi ve ölçüm sonuçlarının kayıt altına alınması, Valiliğe düzenli bildirimde bulunulması koşulu ile iş termin planlarına bağlı olarak sürdürebilir’ ifadesi yer almaktadır.

AEATS'ne ait elektro filtre rehabilitasyonu ve baca gazı kükürt arıtma tesisi yapımına yönelik iş temrin planları yönetmelikte belirtilen süre içerisinde Valiliğe sunulmuştur. Çeşitli nedenlerle söz konusu yatırımların gerçekleştirilememiş olması ve santrallerin özelleştirilmelerinin de gündemde olması dikkate alınarak verilen sürenin uzatılmasına yönelik Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yukarıda belirtilen yönetmelik maddesinde değişiklik yapılmış olup, yapılan değişiklik 10.10.2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile geçici 3. Maddeye eklenen ikinci fıkrada ‘Özelleştirme sürecindeki termik santrallerden 31.12.2011 tarihine kadar birinci fıkra hükümlerinin gereklerine uygun hâle getirilmemiş olanların özelleştirme sürecine ilişkin planlamanın Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca Bakanlığa bildirilmesi ve özelleştirilmesi öncesinde, işletmelerin bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunun sağlanması ve işletmecilerinin bu çerçevede alacakları tedbirlere ilişkin planlamalarını Bakanlığa sunmaları gerekir. Bu fıkra kapsamındaki tesislerin işletmecileri, özelleştirme sürecinin tamamlandığı tarihten itibaren üç ay içerisinde iş termin planlarını sunmak ve en geç iki yıl içerisinde çevre izni almak zorundadır. Özelleştirme sürecinin tamamlanıp tamamlanmadığına bakılmaksızın, bu tesisler için çevre iznini alma süresi 31.12.2017 tarihini geçemez’ ifadesi yer almaktadır. Bu hususlar ve yönetmelikte yapılan değişiklikle hava kalitesi sınır değerlerinin sağlanması halinde, termin planında belirtilen işlerin, dolayısıyla Baca Gazı Kükürt Arıtma tesisinin yapılabilmesi için santralin 2017 yılına kadar süresi bulunmaktadır.”

Özbolat’ın, santralin çevreye 27 yıl içerisinde 200 milyon ton civarında katı, sıvı ve gaz atıkları yaydığı yönündeki sorusunu da cevaplandıran Bakan Yıldız, “Afşin-Elbistan A Termik Santralı ve 2004 yılından itibaren Afşin-Elbistan B Termik Santralı için kükürtdioksit, toz, azotoksit ve toz emisyonları toplamı 1990 ile 2011 yılları arasındaki dönem için 5.247.602 tondur. Önergede yer alan 200 milyon tonu aşan atık iddiası gerçeği yansıtmamaktadır” dedi.
Editör: Haber Merkezi