Bakan Kurum, Çevre Kanunu'nu gereği 5 termik santralin tamamen, 1 termik santralin ise kısmi olarak kapatılmasına karar verildiğini açıkladı.
Termik santrallerle ilgili müşterek komisyon kuruldu
Ülke genelinde denetimlerini aralıksız sürdürdükleri 52 kömür ve linyit yakıtlı termik santralin bulunduğunu aktaran Kurum, yasal düzenlemelerle 2013 yılından itibaren, termik santral tesislerine 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun geçici 8'inci maddesine göre, gerekli çevresel yatırımları yapmaları ve izinlerini almaları için 31 Aralık 2019 tarihine kadar süre tanındığını hatırlattı.
Her bir tesisin bu süre zarfında filtre ve baca gazı arıtma gibi çevresel yatırımları tamamlaması gerektiğini dile getiren Kurum, tüm bu yatırımların takip edilmesi için, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile müşterek komisyon kurulduğunu bildirdi.
Elektrik üretim tesislerinin iş termin planlarını komisyona sunduklarını ancak bu tesislerin bir kısmının iş termin planlarında değinilen çevre yatırımlarını tamamlamadığını tespit ettiklerini aktaran Kurum, şirketlerin bu yatırımları tamamlaması için süre uzatımına dair yakın zamanda bir yasal düzenlemenin yapıldığını ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, vatandaşların sağlığını her şeyin üstünde tutarak termik santrallerle ilgili düzenlemeyi veto ettiğini anımsattı.
Bakanlık olarak bu süreçte, elektrik üretim tesislerinin yöneticileriyle bir araya geldikleri bilgisini veren Kurum, termik santrallerle ilgili yaptıkları inceleme ve denetimler çerçevesinde alınması gereken tedbirler konusunda gerekli uyarıları defaatle yaptıklarını, milletin sağlığını ilgilendiren konulardaki kararlılıklarını termik santral temsilcilerine ifade ettiklerini anlattı.
Son tahlilde termik santrallere ilişkin kararları aldıklarını ve bu doğrultuda gerekli işlemleri yapmaya bugün itibarıyla başladıklarına dikkati çeken Kurum, şöyle devam etti:
"2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 11 ve 15'inci maddeleri gereği 5 termik santralin tamamen, 1 termik santralin ise kısmi olarak kapatılması, diğer 7 santralden Afşin Elbistan B Termik Santralinin içinde olduğu 4 santrale geçici faaliyet belgesi verilmesi, 3 santrale ise gerekli çevre izinlerinin verilmesi kararı alınmıştır. Kahramanmaraş Afşin A, Kütahya Seyitömer, Kütahya Tunçbilek, Sivas Kangal ve Zonguldak Çatalağzı termik santralleri tamamen, Manisa Soma Termik Santrali ise kısmi olarak kapatılmıştır."
Soma yakından takip edilecek
Termik santrallerin kapatılma kararının, baca gazı arıtma, sürekli emisyon ölçüm sistemlerinin olmaması veya atıl durumda bulunması, atık sahasına ilişkin Bakanlığa sunulan raporun yetersiz olması gibi nedenlerle alındığına değinen Kurum, "Kısmi kapatma kararı verdiğimiz Soma Termik Santrali'nde ise iki ünitede kapatma işlemini gerçekleştirdik. Diğer 4 ünite ise faaliyetlerine geçici olarak devam edecektir." ifadesini kullandı.
Özel durumuna işaret ettiği Soma'daki santralden 12 bin konut, okullar, kamu kurum ve kuruluşlarının ısınma ihtiyaçlarının karşılandığını dile getiren Murat Kurum, Soma'da termik santralden karşılanan bölgesel ısınma sistemleri yerine, vatandaşların kendi imkanlarıyla bireysel ısınma yöntemiyle ihtiyaçlarını karşılamaları halinde yaşanacak hava kirliliğinin çok daha ciddi boyutlara ulaşacağının teknik olarak değerlendirildiğini söyledi.
Bakan Kurum, "Bu nedenle Soma Termik Santralinin 4 ünitesinin çalışmasına kış sezonu boyunca müsaade edeceğiz. Bu süre zarfında 4 ünitenin yakıt kalitesinde yapılacak iyileştirmelerle mevzuatımızda belirtilen sınır değerlerin sağlanmasına yönelik çalışmalar da yapılacak ve biz de bu çalışmaları yakından takip edeceğiz." diye konuştu.
"Mühürleme işlemleri tamamlandı"
Kurum, söz konusu kapatma kararlarının gereğinin yapılması ve santrallerin faaliyetlerinin ivedilikle durdurulması için ilgili valiliklere yazı yazıldığını, bugün içerisinde de kapatma kararı verilen tüm santrallerde mühürleme işlemlerinin tamamlandığını duyurdu.
"Kapatılan santrallerin yönetimleri, gerekli çevresel yatırımlarını tamamlamadıkları sürece, bu tesislerin yeniden faaliyete geçmelerine izin verilmeyecek." açıklamasını yapan Kurum, santrallerin çevre yatırımları tamamlandığında ve Bakanlığa müracaat ettikleri takdirde gereğini yapacakları ve uygun olanların tekrar açılması yönünde çalışmayı gerçekleştireceklerinin altını çizdi.
Bakan Kurum, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Yaptığımız son denetimlerle çevresel yatırımlarını tamamlayan 4 termik santrale geçici faaliyet belgelerini verdik. Geçici faaliyet belgesi alan santraller, Bursa Orhaneli, Muğla Yatağan, Kahramanmaraş Afşin B ve Ankara Çayırhan termik santralleridir. Geçici faaliyet belgesi alan bu termik santraller, mevzuat gereğince 6 ay içerisinde çevre izin ve lisans belgesi için Bakanlığımıza başvuru yapmak durumundalar. Bu süreçte biz de Bakanlık olarak santrallerin izleme ve denetleme süreçlerini 7 gün 24 saat takip edeceğiz. Tüm çevre yükümlülüklerini yerine getiren termik santrallere çevre izin ve lisans belgesi vereceğiz. Aksi takdirde mevzuatımıza uygun hareket etmemeleri halinde söz konusu santrallere kapatma dahil tüm cezai müeyyideleri uygulayacağız.
Diğer 3 santralimiz Muğla Kemerköy, Muğla Yeniköy ve Çanakkale 18 Mart Çan Termik Santralleri ise çevre mevzuatı kapsamında çevre izinlerini almışlardır."
Kurum, çevre yatırımlarını gerçekleştirip izinlerini alan santrallerin yöneticilerine şükranlarını sundu.
"Tüm santralleri online takip etmeye devam edeceğiz"
Geçici faaliyet belgesi verdikleri 4 santral ile çevre izni alan 3 santralin faaliyetlerine devam edebileceğini yineleyen Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, "Tüm santrallerimizi gerek çevre ve şehircilik il müdürlüklerimizdeki uzmanlarımızın sahada yaptığı denetimlerle gerekse sürekli emisyon izleme sistemlerimiz üzerinden online olarak takip etmeye devam edeceğiz. Bundan sonraki süreçte de vatandaşlarımızın sağlığını tehdit eden bütün tesislere aynı uygulamayı yapacağımız hususunda kamuoyunu bilgilendirmek isterim." şeklinde konuştu.
'Mevzuatımızın sınırları dahilinde hareket edilmesi halinde kesin lisans belgelerini vereceğiz'
Basın toplantısının 6 saat gecikmeli başlamasının nedeninin sorulması üzerine Kurum, termik santrallerin hemen kapatılıp işlem yapılacak tesisler olmadığına dikkati çekti.
Geçici faaliyet belgesi verilen santraller için ikinci bir 6 ayın öngörülüp görülmediğine ilişkin soru üzerine Kurum, şu değerlendirmede bulundu:
"İlk altı aylık süreçte çevre mevzuatımız gereği, gerekli emisyon oranları, baca filtresi, depolama sahası ile ilgili gerekli tedbirleri almış, filtrasyon noktasında yükümlülüklerini yerine getirmiş termik santrallere geçici lisans veriyoruz. Başvurduğu zaman bizim mevzuatımız gereği olması gereken sınırları sağlıyor. Tabii biz bunlara kesin çalışma izni, çevre izin lisans belgesi verebilmemiz için altı ay içinde bizim emisyon oranlarımızla alakalı ki bu da sürekli ölçüm sistemimiz mevcut ve online takip ediyoruz, 7 gün 24 saat. Mevzuatımızın sınırları dahilinde hareket etmesi halinde bir yıl sonra kesin lisans belgelerini vereceğiz ve bu süreçleri takip edeceğiz. Sağlamayan tesis olursa bunları da kapatma gerekli cezai her türlü işlemi yapacağız."
"Elektriğin yüzde 62'si yerli ve yenilenebilir kaynaklardan"
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, baca filtresi bulunmayan 13 termik santralle ilgili sürecin başladığını belirterek, bu santrallerin 3 tanesinde sorun olmadığını ve standartları sağladıklarını söyledi.
Sürecin bir parçası olarak standartlara uymayan santrallere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gerekli yaptırımların uyguladığını dile getiren Dönmez, "Hepinizin bilmesini isterim ki bu santrallerin kapanması ya da üretiminin belli bir süre son bulması, enerji arz güvenliğimiz açısından hiçbir sorun ortaya çıkarmayacak. 90 bin megavatın üzerindeki kurulu gücümüz ve kaynak çeşitliliğimizle elektrik arzımız sorunsuz sürecek." ifadesini kullandı.
Milli Enerji ve Maden Politikasının en önemli parçası olan enerji arz güvenliği adına şimdiye kadar birçok projenin altına imza attıklarına işaret eden Dönmez, şöyle konuştu:
"Hepimizin bildiği üzere baca filtresi bulunmayan 13 termik santralle ilgili sürecin başladığını açıklamıştık. Bu santrallerin 3 tanesinde sorun olmadığını ve standartları sağladıklarını da dile getirdik. Kapanan santrallerin ortalama saatlik üretim gücü 1883 megavattır. Bunu diğer santrallerden karşılayacak yeteri kadar rezerv kapasitemiz mevcuttur."
Dönmez, Türkiye'nin enerji sepeti çeşitliliğini sağlamak amacıyla da önemli bir aşama kaydettiklerini anlattı.
Bugün Türkiye'de elektriğinin yüzde 62’sinin yerli ve yenilenebilir kaynaklardan elde edildiğinin altını çizen Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Her türlü enerji kaynağımızı az çok demeden milletimizin hizmetine sokmaya devam ediyoruz. Herkes bilsin ki vatandaşlarımızı ne doğal gaz ne de elektrikten yoksun bırakmayacağız. Önümüzdeki süreçte elektrik arzında bu santrallerin kapanması nedeniyle hiçbir sorun yaşamayacağız. Bu yatırımlarımız ve projelerimizle Türkiye’nin hiçbir şekilde enerji arz sorunu kalmamıştır. Gelecekte de böyle bir sorunla karşılaşmayacağız. Hedefimiz olan kesintisiz, kısıntısız ve sürekli enerji arzı yolunda çalışmalarımızı sürdürmeye de devam edeceğiz."
Dönmez, kurallara uygun, rekabet temelli ve serbest piyasa koşullarının hakim olduğu bir enerji piyasası oluşturmak adına atılan adımların hızla devam ettiğini kaydetti.
Türkiye'nin öngörülebilir enerji piyasası ve kesintisiz arz anlayışıyla yoluna devam edeceğini belirten Dönmez," Bunu yaparken de ne çevre ve insan sağlığı hassasiyetimiz bir kenara bırakacak ne de üretimden geri kalacağız." değerlendirmesinde bulundu.
Dönmez ayrıca, kapatılan termik santrallerdeki çalışanların haklarının takipçisi olacaklarını sözlerine ekledi.
