Kül tutucu filtreleri arızalı olan ve Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisi olmadan çalıştırılan Afşin-Elbistan A Termik Santrali'nin çevreyi kirlettiği gerekçesiyle bölge çiftçisi tarafından EÜAŞ aleyhine açılan davaların birçoğunda EÜAŞ'ı tazminat ödemeye mahkûm etti. Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı, bugüne kadar 737 davanın sonuçlandığını ve bu davalardan dolayı da yaklaşık 21 milyon TL tazminat ödendiğini açıkladı.
1975 yılında dönemin Başbakanı Süleyman Demirel tarafından atılan, 21 Ekim 1984 yılında da dönemin Başbakanı merhum Turgut Özal tarafından ilk ünitesinin açılışı yapılarak enerji üretmeye başlayan Afşin-Elbistan A Termik Santralı, bugüne kadar ekonomiye katkısından çok çevreye verdiği zararla gündeme geldi. Baca Gazı kükürt Arıtma Tesisi olmayan ve aradan geçen zamanla kül tutucu filtreleri de bozulması nedeniyle santralın bölgeye zehir kusmasına başta çevreciler olmak üzere bölge yıllardır adeta isyan ederken, hiçbir önlem alınmaması nedeniyle bölge halkı çareyi adalette aradı.
Santralın Çevreyi Kirlettiği Bilimsel Olarak İspatlandı
Santral nedeniyle toprağının değerinin kaybolduğunu, ürünlerinde verim kaybı olduğunu öne süren çiftçiler Elbistan ve Afşin Adliyeleri’nde santralden sorumlu olan Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) aleyhine dava açtılar. Açılan davaları kabul eden yerel mahkemeler, çeşitli üniversitelerden bilirkişi tayin etti ve konunun uzmanlarından oluşan akademisyenler detaylı incelemeler yaptı.
Çok titiz bir çalışma yapan bilirkişi, davaya konu toprak ve ürünlerden aldığı numuneleri laboratuarlara gönderdi yapılan incelemeler sonunda santralin çevreyi kirlettiği bilimsel olarak ispatlandı. Bilirkişilerin santralın çevreyi kirlettiğine dair raporu inceleyen yerel mahkemeler santralleri işleten EÜAŞ’ı tazminat ödemeye mahkûm etti.
Topraktan Radyoaktif Madde Çıktı
Yıllardır çevreye zehir kusan Afşin-Elbistan A Termik Santrali’nin çevreyi kirlettiği bilimsel olarak da kanıtlanırken, numunelerin tahlil sonuçları santralın çevreye vermiş olduğu zararın büyüklüğünü gözler önüne serdi. Bilirkişiler tarafından alınan toprak numunelerinin incelenmesinde toprakta radyoaktif maddeye rastlandı. Toprakda bulunan uranyum değerlerinin normal değerlerin üstünde çıktığı öğrenildi.
EÜAŞ İtiraz Etti Yargıtay Onayladı
EÜAŞ, yerel mahkemelerin bu kararını hemen temyiz için Yargıtay’ın kapısını çalarken, dosyaları inceleyen Yargıtay, birçok davayı onayladı. EÜAŞ aleyhine dava açan ilk çiftçilerden biri olan Mehmet Yağcı’nın tarlasında yüzde 10 oranında değer kaybı olduğu tespit edilmiş, mahkeme EÜAŞ’ı 110 bin 179 TL tazminat ödemeye mahkum etmiş ve Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 7 Aralık 2009 tarihinde görüşerek onaylamıştı.
“1803 Davanın 737’si Sonuçlandı”
Davaların olumlu sonuçlandığı gören diğer bölge çiftçileri de mahkemenin yolunu tuttu ve santralden kaynaklanan zararların telafi edilmesi için EÜAŞ aleyhine dava açıldı ve açılan dava sayısı 2 bin’e yaklaştı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, bugüne kadar açılan davalardan sonuçlananlar için yaklaşık 21 milyon TL ödeme yapıldığını belirtti. Konuya ilişkin bakanlık tarafından yapılan açıklamada; “Afşin ve Elbistan Mahkemelerinde, EÜAŞ Genel Müdürlüğüne ait bölgede bulunan santrallerin çevreye zarar verdiği iddiaları için açılmış olan 1.803 adet dava bulunmakta, bu davaların 737 adedinin sonuçlanmış ve bu dosyalar için yaklaşık 21.000.000 TL ödeme yapılmıştır. Diğer dosyalar ise müracaat, derdest ve temyiz aşamasındadır” denildi.
