Burdur'un Ağlasun ilçesindeki Sagalassos Antik Kenti'nde süren kazı çalışmalarıyla ayağa kaldırılan hamam, binlerce yıl öncesinin sosyalleşme, temizlik ve sağlık ritüellerine ilişkin bilgi veriyor.
Anadolu'da 'Roma stilindeki en iyi korunmuş, en eski hamam' olarak nitelenen ve İmparator Augustus döneminde inşa edildiği belirlenen hamamda kazı çalışmaları aralıksız devam ediyor.
Kazılardan elde edilen buluntular, bugünün SPA kültürünün temelini atan bu devasa yapının sadece temizlik için değil, sosyalleşme merkezi, spor ve dinlenme alanı olarak da kullanıldığının ipuçlarını veriyor.
- 'SPA ve kozmetik ürünlere rastlandı'
Kazı heyetinde yer alan KU Leuven Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Jeroen Poblome, AA muhabirine, Sagalassos'ta yaşayanlar için çok önemli olan hamamın mevcut nüfusuna göre çok büyük bir yapı olduğunu söyledi.
O dönemde yaşayan her tabakadan insanın bu hamamı bir arada kullandıklarına vurgulayan Poblome, 'Biz hamamın kanalizasyon sistemini açtık ve bu kanalizasyondaki oluklar bizi havuzlara, banyolara çıkardı. Burada elde ettiğimiz birçok buluntuyu çok detaylı inceledik.' dedi.
Poblome, hamama gidenlerin şişeler taşıdıklarını belirterek, şöyle konuştu:
'İçinde büyük ihtimalle zeytinyağı var. Bunu vücutlarına sürmek, temizlenmek ve masaj için kullanıyorlardı. Bunun yanında çok sayıda cam parçaları bulduk. Cam parçalarını birleştirince şişe olduklarını anlıyoruz. Kilden yapılan mataraları da yanlarında vardı. Bunların içindekilere dair kimyasal analizler yapıldı. Analizler, kozmetik malzeme olduğunu gösteriyor. Hamam onlar için sosyal alandı. Orayı temizlik ve SPA merkezi gibi kullanmalarının yanında birlikte zaman geçirmek, bir şeyler yiyip içmek için de kullanıyorlardı.'
- 'Kadınlar ve çocuklar da hamama geliyordu'
Hamamda saç tokası bulduklarını dile getiren Poblome, bu buluntuların, hamamı belli saatlerde kadın ve çocukların kullandıklarının göstergesi olduğunu kaydetti.
Sagalassos'ta toplumun hijyene önem verdiğinin anlaşıldığını dile getiren Poblome, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Arkeoloji büyük bir puzzle. Küçük buluntular büyük yapıları oluşturuyor. Arkeoloji sadece kronoloji çıkartmak, imparatorların hayatları değil, yani normal hayatı göstermek istiyoruz. Nasıl yaşadılar onu anlamak istiyoruz. Bu buluntuları birleştirerek Roma dünyasını daha iyi anlıyoruz. Roma'nın diğer bölgelerinde parazit ve virüs daha fazla görülüyordu. Ancak, Sagalassos'ta yaşayan halk hijyene önem verdiği için daha az parazit ve ölümcül olmayan virüsle karşılaşıldı. Burada ortalama yaşam ömrü de diğer şehirlerden daha fazlaydı.'
- 'Dönemin en etkileyici mimari yapılarından biri'
Sagalassos Antik Kenti'nde yer alan hamam kompleksinin Roma döneminin şehir planlaması ve kamu hizmetleri anlayışını yansıtan en etkileyici yapılardan biri olduğunu belirten Poblome, hamamda sıcaklık, ılıklık, soğukluk gibi bölümler bulunduğunun bilgisini verdi.
Hamamın taban ısıtma sistemi ve su taşıma kanallarının ise dönemin mühendisliğini gözler önüne serdiğine dikkati çeken Poblome, hamamdaki zengin mermer işçiliği ve simetrik planlamanın Roma mimarisinin zarafetini yansıttığını kaydetti.
