Afşin Devlet Hastanesinden Çocuk Gelişim Uzmanı Serpil Başpınar, çocukların tuvalet eğitimiyle ilgili ebeveynlere tavsiyelerde bulundu.
Çocuğun bezi bırakması için buna hem fiziksel hem de duygusal açıdan hazır olmasının gerekmekte olduğunu ifade eden Çocuk Gelişim Uzmanı Serpil Başpınar, normal gelişim seyrindeki bir çocuğun 1,5-3 yaş arasında tuvalet eğitimini alması gerektiğini söyledi.
Çocuklara tuvalet eğitiminin verilmesinde uygun zamanı ayarlamanın çok önemli olduğu ifade eden Serpil Başpınar, "Havaların sıcak olduğu yaz ayları tuvalet eğimi için mükemmel zamanlama olabilir." dedi.
Daha önce ya da daha sonra verilen eğitim ileriki dönemlerde çocuklarda uyum ve davranış bozukluklarına yol açabileceği gibi bu eğitimi almasını da zorlaştırdığını belirten Başpınar, "Çocuğunuz 2 saat kuru kalabiliyor, altı kirlendiğinde rahatsız oluyor ve öncesinde de bunun sözel ve bedensel işaretlerini (yüz, mimik, duruş) verebiliyor ve ara ara öğle uykularından da kuru kalkmaya başladı ise tuvalet eğitimine hazır demektir. Çocuğun hayatında büyük değişikliklerin olduğu bir dönem ise (kardeş doğumu, ev taşınma, ölüm vb.), tuvalet eğitimini verecek ebeveyn yeterli zaman ayıramayacaksa veya eğitim süreci kesintiye uğrama riski var ise eğitime başlanmamalı ve daha uygun bir zaman beklenmelidir.
Çocuğa Bu Durum Nasıl Anlatılmalı?
Ona ‘’ Sen artık büyüdün, büyükler gibi külot giyebilirsin. Bez yerine bundan sonra bizim gibi tuvalete gidebilirsin. Tuvalete kolay ulaşabilmen için basamak koyduk. Rahat oturabilmen için üstünde küçük çocuk adaptörü var. Onu kullanarak sende bizim gibi tuvaletini yapabileceksin.’’ gibi bir açıklama yapabilirsiniz. Çocuğunuz ile birlikte alışverişe çıkarak onunda beğendiği iç çamaşırları almanız onun motivasyonunu yükseltecektir." diye konuştu
Neler Yapılmalıdır?
Tuvalet eğitimi sürecinde çocuğun üzerine kolay çıkarılabilir kıyafetler (plastik astarlı ve emici özellikte bir iç çamaşırı gibi ) kullanılmasını gerektiğini söyleyen Başpınar, şu tavsiyelerde bulundu:
" Çocuğunuzun genellikle tuvaletini yaptığı zamanlarını belirleyin ve o zamanlarda çocuğunuzu oturtun.
Kakasını ya da çişini yapmıyorsa, onu bu süre zarfında bir oyuncak veya bir kitap ile onu oyalayabilirsiniz. Buna rağmen hala yapmıyorsa kaldırıp oyun oynamasına veya ilgisini dağıtmasına izin vermelisiniz.
Gündüz tuvalette 5 dkdan fazla durmayın. Yapmadığında gülümseyerek “Daha gelmemiş!” diyerek onunla birlikte tuvaletten çıkın.
Eğer kakasını ve çişini yaptıysa üstünü uygun ve sakin bir şekilde temizleyin. Asla tiksinti ifadeleri göstermeyin.
4-5 yaşına kadar çocuklar altını kendisi temizleyemez. Bu durumlarda yetişkin yardımı gerekecektir.
Kız çocuklarının tuvaletlerini yaptıktan sonra önden arkaya altını silmesini öğretilmesi sağlığı açısından çok önemlidir.
Gerektiğinde tuvaletini yaptığında olumlu pekiştireçler (ödül) kullanın. Ödülün maddi değeri yüksek olmayan, çocuğunuzun sevdiği bir şey olması (renkli yapıştırmalar vb.) yararlı olacaktır. Ödülü istikrarlı olarak önce her tuvalete oturduğunda daha sonra her tuvaletini yaptığında kazanması, davranışının pekişmesine yardımcı olacaktır.
Çocuğun mesane kasları, sfinkter gelişimi için tuvaletini çişini yaparken tutma-bıraktırmahareketi yaptırılabilir. Bu işlem çocuğa kas kontrolü sağlama açısından önemlidir.
Tuvalet sonrası hijyen kurallarını mutlaka öğretmeye başlayın. Sifonu çekmesini, ellerini yıkamasını mutlaka gösterin.
Zaman zaman kazalar olması çok normaldir. Bu tür kazalarda hiç tepki verilmeyip, ceza verilmemesi gerekir.
İhtiyacınız olursa tuvalet eğitimi çizelgesi kullanabilir, yıldızları oraya yapıştırabilirsiniz (dilerseniz yıldızları çocuğunuz ile istediği renklere boyayabilirsiniz). Böylece çocuğunuz yıldızlarını görür ve isteği, motivasyonu artabilir.
Su geçirmeyen bir örtü (Alez) ile yatağı korumaya alın. Yatmadan 1 saat öncesinden sıvı gıdalar kesilmelidir.
Çocuğunuz, haftalar ya da aylarca yapmadığı halde geceleri yatağını ıslatmaya başlarsa bunun nedeni yaşam düzenindeki köklü bir değişiklik olabilir.
Bu dönemde ebeveyn tutumları çocuğun ilerdeki kişilik gelişimi üzerinde çok etkilidir. Bu yüzden ailelere çocukla inatlaşma sürecine girmemeleri önerilir."
